Stocznia Gdańsk SA - przyczyny jej trudnej sytuacji oraz działania podejmowane przez ARP S.A.
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. z zainteresowaniem przyjęła zapowiedź włączenia się Pana Lecha Wałęsy w rozmowy na temat przyszłości Stoczni Gdańsk SA. Agencja była i nadal jest gotowa do podjęcia konkretnych, uwzględniających realia ekonomiczne rozmów. Ich podstawą musi być jednak rzetelna ocena sytuacji ekonomicznej Spółki, w tym skutków błędów w zarządzaniu Stocznią, które - w ocenie ARP S.A. - są główną przyczyną dramatycznej sytuacji, w jakiej się znalazła. W rozmowach uwzględnić należy również fakt, że ARP S.A. dysponuje środkami publicznymi i jest zobowiązana do korzystania z nich w oparciu o obowiązujące prawo, w tym przepisy wynikające z naszego członkostwa w Unii Europejskiej.
Od 2007 r. Stocznia Gdańsk jest własnością prywatnego inwestora - ukraińskiej spółki ISD, który ma 75% i jedną akcję. ARP S.A. jest udziałowcem mniejszościowym, nie mającym wpływu na zarządzanie Spółką. W 2009 r. ARP S.A. udzieliła Stoczni pomocy publicznej w wysokości 150 mln zł. Warunkiem udzielenia pomocy było przeprowadzenie restrukturyzacji, która miała doprowadzić do odzyskania przez Stocznię trwałej rentowności.
W ocenie ARP
S.A. obecna, bardzo trudna sytuacja Stoczni,
jest wynikiem niezrealizowania przez zarząd
Spółki zaakceptowanego przez Komisję Europejską
planu. Konsekwencją tego może być decyzja KE,
nakazująca Stoczni zwrot całej otrzymanej od
2004 r. pomocy publicznej (łącznie 555 mln zł).
Spółka ponosi znaczącą stratę na sprzedaży
(przy przychodach ze sprzedaży w latach
2011-2012 na poziomie 480 mln zł
osiągnęła wynik na sprzedaży minus 250 mln zł),
a jej zobowiązania przekraczają wartość
kapitałów własnych. Dramatyczna sytuacja
Stoczni Gdańsk jest przede wszystkim wynikiem
nieefektywnego zarządzania, a przedstawiony
przez zarząd Stoczni biznesplan jest oparty na
nierealnych założeniach, przez co jest w ocenie
ARP S.A. nie daje gwarancji na uzdrowienie
sytuacji SG.
1. Dokapitalizowanie Stoczni przez
akcjonariuszy
Jednostronne dokapitalizowanie Stoczni przez ARP S.A. stanowiłoby niedozwoloną pomoc publiczną, jeżeli jednak ukraiński inwestor ma wolę zasilenia kapitałowego Stoczni, może to zrobić. ARP SA w pełni poprze takie działania.
W piśmie do ARP S.A. z 23 lipca 2013 r. Zarząd Stoczni Gdańsk wniósł o podwyższenie kapitału zakładowego Spółki przez akcjonariuszy w wysokości 85 mln zł, z czego na ARP S.A. miałoby przypadać 21 mln zł. Miało to nastąpić w formie pieniężnej. Według tej propozycji, dokapitalizowanie nastąpiłoby pod warunkiem zasilenia Stoczni kwotą 100 mln zł pochodzącą ze sprzedaży aktywów nieoperacyjnych, przy czym ARP S.A. byłaby odpowiedzialna za znalezienie inwestora zainteresowanego kupnem nieruchomości za taką cenę. Znalezienie takiego inwestora okazało się niemożliwe.
2. Dotychczasowe finansowanie SG przez ARP S.A.
ARP S.A.
dotychczas zaangażowała w Stocznię Gdańsk 216
mln zł.
Pożyczka udzielona przez ARP S.A. Stoczni w
ramach pomocy publicznej (w kwocie
103.330.690,00 zł na podstawie Umowy pożyczki
nr OPP/4/2009 z 23 lipca 2009 r.) nie jest
oprocentowana, a termin jej spłaty jest
ustalony na 31 grudnia 2013 r. W związku z tym
ARP S.A. z tytułu tej pożyczki nie otrzymała
żadnych odsetek.
3. Hipoteki
SG zaproponowała zamianę posiadanych przez ARP S.A. zabezpieczeń poprzez zwolnienie hipotek, w których ARP S.A. była wpisana na pierwszym miejscu, i zastąpienie ich ustanowieniem na rzecz ARP SA hipotek na innych działkach będących własnością Stoczni Gdańsk. Częścią tej propozycji była też koncepcja, by prywatny inwestor (jak do tej pory nieokreślony) kupił od SG halę K1, a następnie wyleasingował ją Stoczni. To właśnie na nieruchomości, na której stoi ta hala, ARP SA ma obecnie ustanowione zabezpieczenia hipoteczne.
Wyniki przeprowadzonej przez ARP SA wyceny części aktywów produkcyjnych Stoczni Gdańsk SA (hala K1, LKM, Nabrzeże Kaszubskie) i analiza posiadanych zabezpieczeń na tych aktywach prowadzą do stwierdzenia, że nie ma możliwości pozyskania przez Stocznię Gdańsk gotówki w drodze leasingu zwrotnego bez ryzyka strat po stronie ARP S.A. Nieruchomość, na której stoi hala K1, jest obciążona hipotekami w kwocie łącznej 278,68 mln zł, w tym: dwiema hipotekami kaucyjnymi na rzecz ARP S.A. w kwocie 165,0 mln zł, osiemnastoma hipotekami przymusowymi na rzecz ZUS w kwocie 43,56 mln zł oraz hipoteką na rzecz ISD Trade na kwotę 70,13 mln zł.
ARP S.A. posiada zabezpieczoną na wspomnianych nieruchomościach pożyczkę, o której mowa powyżej, oraz umowę opcji put I. Są to środki publiczne.
Przyjęcie przez
ARP S.A. powyższej propozycji oznaczałoby
istotne osłabienie posiadanych zabezpieczeń
przede wszystkim ze względu na wspomniany już
fakt, że proponowane działki są obciążone
hipotekami (na rzecz ZUS, KUKE, ISD Trade
i innych podmiotów). Godząc się na tę
propozycję, Zarząd ARP S.A. działałby na szkodę
własnej firmy, co mogłoby skutkować
odpowiedzialnością cywilną i karną członków
Zarządu.
W tym kontekście warto wskazać, że inna spółka
należąca do ukraińskiego inwestora - ISD Trade
- widnieje na większości hipotek Stoczni i nie
są to hipoteki przymusowe, ale umowne. Zarząd
Stoczni podjął więc autonomicznie decyzję o
ustanowieniu tych hipotek, obciążając dodatkowo
w ten sposób nieruchomości Stoczni hipotekami
rzędu 70 mln zł.
ARP S.A. raz już zwolniła zabezpieczenie hipoteczne pod produkcję wież wiatrowych, by umożliwić ukraińskiemu inwestorowi inwestycję. Jednak inwestycja nie została zrealizowana przez Stocznię.
4. Dostęp ARP S.A. do informacji ekonomiczno-finansowych Stoczni Gdańsk
ARP S.A. jako akcjonariusz Stoczni posiadający 24,99% udziału w kapitale zakładowym nie ma dostępu do wiarygodnej informacji na temat sytuacji ekonomiczno-finansowej Stoczni Gdańsk, obejmującej okres od 1 stycznia 2012 r. do dzisiaj. Dotychczas nie zostało zakończone przez audytora (Ernst & Young) badanie sprawozdania finansowego Stoczni Gdańsk SA za 2012 r., nie rozliczono też roku obrotowego 2012.
Przekazane przez Stocznię kwartalne sprawozdania finansowe za I i II kw. 2013 r. nie mogą być traktowane jako wiarygodne, bowiem na sprawozdaniu za II kw. widnieje zapis: Sprawozdanie nie zawiera korekt audytora spółki dotyczących otwarcia 2013 r. Na moment sporządzenia sprawozdania korekty te nie były ostatecznie uzgodnione. Będą one miały wpływ na poziom przychodów i zysków, a tym samym na wyniki finansowe roku 2013.
Przesłany do ARP
SA, sporządzony 29 lipca 2013 r. Bilans Stoczni
Gdańsk SA na dzień 30 czerwca 2013 r. nie
został podpisany przez uprawnione osoby, a
ponadto zawiera istotne błędy:
- w bilansie podano, że kapitał własny spółki
na 31 grudnia 2012 r. wynosi 63 mln zł, a na 30
czerwca 2013 r. 123 mln zł, tymczasem w
pierwszym półroczu spółka zanotowała stratę w
kwocie 9,4 mln zł, więc wielkość kapitału
własnego na 30 czerwca 2013 r. powinna być
pomniejszona o tę kwotę,
- pożyczka ARP w kwocie 103,3 mln zł została
zapisana jako zobowiązanie długoterminowe. Jest
to niezgodne z ustawą o rachunkowości, bowiem
pożyczka powinna być spłacona 31 grudnia 2013
r., czyli w okresie krótszym niż 12
miesięcy.
Od 14 maja 2013 r. do 20 września 2013 r. ARP S.A. dziesięciokrotnie występowała pismami do GSG i Zarządu Stoczni o dostarczenie podpisanego sprawozdania finansowego SG za rok obrotowy 2012, sprawozdania Zarządu za ten okres oraz opinii i raportu biegłego do tych dokumentów. Do dziś ARP S.A. tych dokumentów nie otrzymała, a termin ich sporządzenia upłynął 30 kwietnia 2013 r.
5. Wymagany poziom zatrudnienia
Zobowiązanie SG
dotyczące poziomu zatrudnienia wynika z
pięciostronnego Porozumienia podpisanego 5
grudnia 2008 r., które miało na celu ochronę
miejsc pracy. Sygnatariuszem tego Porozumienia
była też Stocznia Gdańsk oraz ISD Stocznia
(obecnie GSG). Porozumienie zakładało
utrzymanie miejsc pracy na poziomie minimum
1900 osób w okresie od 2009 do końca 2012
r.
Zatrudnienie w Stoczni Gdańsk kształtowało się
następująco:
2009 r. - 2113 osób
2010 r. - 1694 osoby
2011 r. - 2026 osób
2012 r. - 1986 osób
2013 r. - 1920 (maj) osób
Z zestawienia wynika, że w zatrudnieniu utrzymywane były rezerwy w stosunku do minimum wymaganego w Porozumieniu. W maju 2013 r. dolny limit zatrudnienia już nie obowiązywał, a mimo to było one wyższe od minimum wymaganego wcześniej.
6. Budowa przez ARP S.A. grupy stoczniowo-offshorowej
ARP S.A. jest właścicielem Funduszu Mars, który posiada portfel udziałów w innych stoczniach. Służy to realizacji strategicznego celu ARP S.A., jakim jest odbudowanie w Polsce silnego sektora stoczniowego. Nie stoi to w sprzeczności z zaangażowaniem ARP S.A. w Stocznię Gdańsk, bowiem zarówno w Polsce, jak i w Europie jest miejsce na więcej niż jedną stocznię. ARP S.A. wspiera współpracę i poszukuje synergii między przedsiębiorstwami stoczniowymi, w których jest udziałowcem, co dotyczy też Stoczni Gdańsk.
Celem ARP S.A.
jest odbudowa i rozwój polskiego przemysłu
stoczniowego, który będzie się opierał na dwóch
filarach - produkcji stoczniowej i off-shore.
Jest to zadanie o kluczowym znaczeniu dla
regionu Pomorza i Pomorza Zachodniego, ważne w
skali całej gospodarki, mające też istotne
aspekty społeczne związane z liczbą
zatrudnionych w tym sektorze
pracowników.
ARP S.A. jest lojalnym akcjonariuszem Stoczni
Gdańsk, ale zaangażowanie w SG nie może
krępować działań ARP S.A. w realizacji planu
dotyczącego całego sektora
stoczniowego.